Bağırsak ve duygular bu haftanın konusu. Son dönemlerde sıkça duyduğumuz ‘ikinci beyin‘ ne demek? Bağırsak sağlığı neden önemli? Bağışıklık sistemi ile bağlantısı nedir? Duygular ve bağırsak ilişkisini uzun uzun konuşalım istedim.
Bağırsak bağışıklık sistemi için önemli.
Vücudumuz her gün enfeksiyona veya hastalığa neden olabilecek virüs, bakteri ve parazit gibi çeşitli mikroorganizmalara maruz kalır. Ağız ya da burun yoluyla vücudumuza giren istilacıların karşılaştığı ilk savunma hattı bağışıklık sistemimizdir. Bağırsak vücudun en büyük bağışıklık organıdır. Bağırsakta bulunan bağışıklık hücreleri beyin ile doğrudan bağlantı halindedir ve beyinden tamamen bağımsız nöral kontrol süreçleri ile çalışır. Vücut bağışıklık sisteminin yüzde 80′ ini burada oluşturur.
Bağırsak florası nedir?
Doğumda steril olan bağırsaklarda doğum şekli, genetik özellikler, çevresel temas ve beslenme şekli ile ilgili olarak her bireye özgü yaklaşık 500’den fazla tür ve 1014 bakteriyi içeren mikrobiyota bulunur. Mikrobiyota çok önemli biyolojik aktiviteye sahiptir. Dengeli bağırsak florasının gelişimi doğum şekli ve ilk günlerdeki beslenme şekli ile de ilişkilidir. Hipokrat’ın “Ne Yersek Oyuz” sözünün ilk adımları böylelikle atılmış olur. Doğru beslenmek, sağlıklı olmanın ana koşuludur. Sağlıklı florayı oluşturan yararlı bakteriler, bağırsaklarımızın ana savunma yollarından birisi olan koruyucu antikorların üretimini uyarır. Ayrıca bağırsak yüzeyinde koruyucu bir bariyer oluşturarak istenmeyen yabancı maddelerin ve enfeksiyon ajanlarının kan dolaşımına geçişini engeller.
Bağırsak florası bozulursa ne olur?
Bağırsaklarda yaşayan sağlıklı bakterilerin sayısı azalıp denge bozulduğunda birçok şikayet ortaya çıkabilir. Bağırsak florasındaki belirgin değişiklikler sindirim sistemi problemlerine ek olarak bağışıklık sistemi problemlerine de neden olur. Bu noktada dikkat edilmesi gereken en önemli kısım bağırsak florasının bozulması ile birlikte bu durumun otoimmün bir hastalığı tetikleyebileceği veya zemin hazırlayabileceği olmasıdır.
Floranın bozulmasına sebep olan bazı durumlar şunlardır :
- Kontrolsüz ve çok ilaç kullanımı (antibiyotik, ağrı kesici, anti depresan vb ilaçlar)
- Kronik stres
- Sağlıksız beslenme
- Toksinler
- Duygusal travmalar
- Alkolizm
Bozulan flora ‘Geçirgen bağırsak sendromu‘na sebep olabileceği gibi kişinin bilişsel fonksiyonlarını da etkileyerek nöropsikiyatrik bozuklukların ortaya çıkmasına neden olabilir.
Duygusal beynimiz
Bağırsaklarımız bizim ikinci beynimiz diğer bir deyişle duygusal beynimizdir. Bağırsaklar yüz milyonlarca sinir hücresi tarafından çevrilmiş olup omurgadan daha fazla nörona sahiptir. Nöro bilimcilerin keşfine göre bu ‘ ikinci beyin’ , hücre tipi, etken maddeleri ve reseptörleri ile beynimizin bire bir aynısıdır. Mantığı beyin, duyguları bağırsak yönetir. Kalbe yorduğumuz pek çok duygumuzun kökeni bağırsak kaynaklıdır. Bu sebeple mide ile birlikte depresyon, kaygı bozukluğu gibi durumlara yol açan duygulardan en çabuk etkilenen organdır. Florası, kişide psikolojik olarak hissedilen endişe, acı ve ruh halini etkilemektedir. Vücudumuzun ürettiği serotoninin yüzde 95’i buradaki hücreler tarafından üretilir. Aşık olunca karnımızda uçuşan kelebeklerin sebebi belli oldu sanırım 🙂
Bağırsaklarımız sağlıklı ise biz de sağlıklıyız.
Kendinize yapacağınız en iyi yatırım sağlıklı yaşamı seçmek ve bu yolda başlangıç adımını atmaktır. İlk adım ister hayatınıza katacağınız egzersiz, ister sağlıklı beslenme programı için destek almak, düzenli uyku ya da stres yönetimini öğrenmek olsun. Nereden başlarsanız başlayın ama hep yüzünüzde kocaman bir gülümsemeyle başlayın. Mühim olan önce kişinin kendini sevmesidir. Kendini sevmek diğer tüm sevgilerin başlangıcıdır.
Sağlıcakla kalın..
Kaynaklar:
- Büyüleyici Bağırsak – Giulia Enders
- Duygusal Beyin – Prof. Dr. Hüseyin Nazlıkul
- Fonksiyonel Tıp Yaklaşımı ile İmmün Sistem ve Detoks – Dr. Susan Blum
4.5
5