Gentile Bellini
İstanbul’un fethinin 568. Yılını kutladığımız bu günlerde Fatih Sultan Mehmed’in portresini yapan İtalyan ressam Gentile Bellini ’yi yakından tanıyalım mı?
Rönesans sanatçıları dendiğinde ilk akla gelenler Da Vinci, Michalengelo, Rafael olurken o döneme damga vuran başka bir ekol de Venedik ekolü olmuştur. Fatih Sultan Mehmed’in portresini yapan Gentile Bellini ve ailesi de bu ekolden gelmektedir.
Yeniden doğuş anlamına gelen Rönesans, bilim ve sanat alanında hümanist düşünce çerçevesinde yapılan gelişmeler ile Avrupa kültürünün yepyeni başlangıcı olmuştur.
15.yy. da Floransa’da doğmuştur. Ancak Venedik’in bu çağa etkisi yadsınamaz. 15.yy. sonlarına doğru Jacobo Bellini’nin oğulları Gentile ve Giovanni, damadı Andrea Mantegna , Vittore Carpaccio gibi ressamlar , özellikle kilise ve saraylar için portre ve manzara resimleri yapmışlardır.
Fatih Sultan Mehmed ve Sanat
İstanbul gibi bir şehri fetheden, hükümdarlığıyla Osmanlı topraklarını bir imparatorluk haine getiren II. Mehmet’in siyasi ve askeri başarısı hep ön planda olmuştur. Ancak Fatih, sanata ve sanatçıya yakınlığı ile de tarih kitaplarındaki yerini almıştır.
Fatih Sultan Mehmed, tahta geçtikten sonra etrafında sanatçıları toplayarak hem mimari hem sanatsal çalışmaları geliştirmeye çalışmıştır. Nakkaşhane kurulmasını sağlayan Fatih, buradan düzenli olarak sanat eserlerinin ve kitapların ortaya çıkmasını sağlamıştır.
Fatih’in yenilikçi sanat anlayışı resim alanında da kendini göstermiştir. İslam dünyasında portre resmi fazla yapılmamasına rağmen Batılı sanat anlayışına sahip II. Mehmet , portresini yaptırmak için Venedik’ten ressam çağırmıştır.
Gentile Bellini’nin İstanbul’a gelmesi
Sanatçı bir ailenin üyesi olan Gentile Bellini, resimle iç içe büyümüş. En büyük hayali kendisine ait bir atölye kurmak olmuş. Bu sebeple maddi imkânlarının gelişmesi için Venedik’te hükümetten memurluk görevi talep etmiş. Tam da bu süreçte 1479 yılında Osmanlı Venedik arasında bir ticaret anlaşması imzalanmıştır. Böylece iki ülke arasında ilişkiler düzelmeye başlamış. Anlaşmanın bir parçası olarak, Fatih Sultan Mehmed, portresini yaptırmak için Venedik’ten bir ressam gönderilmesini ister. Ancak kimse bu göreve gönüllü olmayınca Venedik hükümeti memuriyet verilmesi şartıyla Gentile Bellini’yi İstanbul’a gönderir.
İstanbul’da 18 ay kalan Bellini, hem entelektüel hem de sanatsal bilgi konusunda Fatih tarafından incelenmiştir. Bellini’nin yeteneğinden emin olan Fatih, sanatçının portresini yapmasına izin verir.
Londra National Gallery
Fatih Sultan Mehmed’in farklı dönemlerde çeşitli sanatçılar tarafından yapılan portreleri bilinmektedir. En önemlilerinden, Bellini tarafından yapılan bir portresi Londra National Gallery’de bulunmaktadır.
1479; Mehmet II ve oğlu Cem Sultan
Mehmet II ve oğlu Cem Sultan, ressamı: Gentile Bellini, 1479; İstanbul Büyük Şehir Belediyesi’nin koleksiyonu, İstanbul
Bellini imzalı bir diğer portresi de 2020 yılında İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından satın alınarak, Fatih’in doğduğu topraklara geri dönmüştür. 24 Kasım 1480 tarihli bu portrenin, Fatih’in ölmeden önce yapılan son portresi olduğu düşünülmektedir.
Konu ile ilgili kaynak yazıyı buradan inceleyebilirsiniz.
Sözün Sonu
İstanbul’u sadece fethetmekle kalmayıp bilim ve sanat alanında yaptığı çalışmalarla, yerli ve yabancı alimlere ve sanatçılara büyük değer vererek; İstanbul’u Doğu’nun ve Batı’nın sentezi bir şehir haline getiren Fatih Sultan Mehmed’i saygıyla anıyoruz.
0 Comments