Diyabet Hastalarında Yara İyileşmesi Neden Geç Olur?

Diyabet hastalarında yara en çok görülen sorunlardandır. Ve diyabetik yaraların iyileşmesi gecikir. Bu hafta köşemde bu konuda yapılması gerekenlere bakacağız.

Öncelikle yara konusunu ele almak gerekir. Sonrasında da diyabetik hastalardaki duruma bir bakalım.

Yara nedir?

Türk Plastik Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Derneği’ne göre yara:

Yaraları akut ve kronik yaralar şeklinde belirtiyoruz. Akut yaralar anında kesilen yaralardır. Örnek vermek gerekirse; ameliyat yaraları, çatlaklar… Kronik yaralar ise yara iyileşmesi 4-8 haftadan uzun süren yaralardır. Bunlar; diyabet hastalarında yara, bası yaraları, venöz yaralar…

Yara iyileşme evreleri

Yara iyileşme aşamalarını bilmek önem arzeder. Çünkü hangi aşamada nasıl bir uygulama yapmak gerektiğine böylece karar veririz. Herhangi bir ekstra sorun eşlik etmiyorsa yaranın iyileşme evreleri şöyledir.

–Hemostaz evresi; yani kanamanın durduğu evredir. Önce yaralanan damar büzüşür, sonrasında o bölgede bir tıkaç oluşur. Sonrasında da kan pıhtılaşmaya başlar.

–İnflamasyon evresi; vücudun kendini savunduğu süreçtir.

-Proliferasyon evresi; Yarada pıhtılaşma başlar ve vücut kendini savunmaya geçer. Sonrasında da yara yerinde yeni oluşum başlar. Bu süreçte vücuttan salgınan büyüme faktörleri çok önemlidir. Ve maalesef şeker hastalarında bu büyüme faktörleri eksik olduğundan yara iyileşmesi gecikir.

–Olgunlaşma- Yeniden Yapılanma evresi; yani bu evrede yeni oluşan dokular normal yapıya dönerek yara kapanır.

Diyabet hastalarında yara

Sonunda geldik diyabet hastalarında yara konusuna. Diyabet hastalığı ile ortaya çıkan en büyük bozukluk bu hastaların ayaklarında oluşan nöropati dediğimiz olgudur. Diyabet hastaları ayaklarındaki bu hissizlik nedeniyle kesildiğini ya da yandığını hissetmez. Ancak yara haline geldiğinde fark eder durumu. Maalesef fark ettiğinde artık normal bir yaraya göre daha komplike hale gelir. Deri bütünlüğü bozulur, yağ ve kas doku hatta bazen kemiğe kadar ulaşan yaralar vardır. Ve bazılarında dokunun çıkartılmasına karar verir hekimler. Yani ampütasyona.

Diyabetik yaralarda iyileşme

Bu anlattığımız normal yara iyileşme süreciydi. Ancak diyabet hastalarında yara oluştuğu takdirde çoğu zaman inflamasyon dediğimiz evrenin ötesine geçmek mümkün olmuyor. Çünkü diyabet hastalığı tüm vücut fizyoloji ve anatomisini olumsuz etkileyen bir yapıya sahiptir.

Bu hastalarda kolestrol tüm damar yapısını bozar. Damar çeperini daraltır ya da tam tıkanıklığa sebep olur. Damar hasarı nedeniyle de yara bölgesine yarayı iyileştirecek materyalleri taşıyamaz. Yeteri kadar oksijen alamayan, beslenemeyen yara iyileşemez. Sonuç olarak doku ölmeye mahkum olur.

Bununla birlikte diyabet hastalarında yara yüzeyindeki enfeksiyon için verilen antibakterial ilaçlar da kan akımı olmadığından yara yerine ulaşamaz. Bu yüzden de ilaçlar etkili olmazlar.

Diyabet hastalarında şeker kontrolü diğer bir önemli noktadır. Bu sağlanmadığı taktirde yarayı iyileştirmeye yarayan büyüme hormonu da salgılanmayacaktır. Büyüme hormonu salgılanmazsa da yara iyileşmez.

Diyabet hastalarında yara iyileşmesi zordur.

Diyabet hastalarında maalesef bu sorunlar üst üste yaşanır. Bir kısır döngü şeklinde sürer bu sorunlar. Yeterli beslenme, oksijenlenme, enfeksiyonla mücadele, şeker değerinin düzenli olması sağlanmazsa yara iyileşmez.

Yara tedavisi tam bir koordinasyonla yapılır. Diyabet hastalarında yara da ancak bu şekilde kapanır. Endokrinoloji Uzmanı, Cerrahlar, Diyabet Hemşiresi, Podolog, Yara Bakım Hemşiresi tam bir uyum halinde çalışmalıdır.

Yara tedavisinin bir ekip işi olduğunu unutmamak gerekir. Hasta ve hasta yakınlarını uzmanların yönlendirmelerine göre hareket etmeleri gerektiğini ısrarla vurgulamak isterim. Amacımız hem yarayı iyileştirmek, hem de ampütasyon gibi ülkenin kanayan yarasını engellemek elimizden geldiğince.

Herkese sağlık ve esenlikler dilerim.