İstiklal Marşı

İstiklal Marşı.

Sen nasıl bir şiirsin, nasıl bir anlatı.. Hak, Halk, Cesaret ve Ümit. Nasıl bir destan; yokluğun içindeki teslimiyet ve azim. Ordusundan halkına Korkma! diye başlayan Milli Ruh bilinci.

---

Aslında hazin ve mütevazi bir hikayesi var O’nun. Akif bir zamanlar varlıklı bir ailenin; bir yangın sonrası maddiyatını kaybeden mütevazı, edepli oğlu..

Birincilikle bitirmesine rağmen hiç yapmadığı Veteriner Hekimlik, Geçim kaynağını sağladığı öğretmenlik ve şiir..

Yaşamını kıt kanaat tamamlayan ama yine de ödül parasını almayan bir Akif.

Ordudan Marş İsteği

Zaman Kurtuluş Savaşı zamanı. Ordudan bir istek gelir, milli mücadele ruhu için bir marş isteği. Şimdiki karşılığı Milli Eğitim Bakanlığı olan Maarif Vekaleti ödüllü bir yarışma düzenler.

25 Ekim 1920 – Hâkimiyet-i Milliye gazetesinde “Türk şairlerinin nazar-ı dikkatine. Maarif Vekâlet’inden” başlıklı bir  yarışma duyurusu yayınlanır. Bu bir millî marş yarışmasıdır. Tek bir şart vardır! Şiirler Milli Mücadele ruhunu ifade etmeli! 

Şiirler Maarif Vekâletince teşkil edilecek bir edebi kurul tarafından değerlendirilecek ve kazanan şaire beş yüz lira ödül verilecektir. Beste yarışması daha sonraki zamanlarda yapılacaktır ve o yarışmanın kazananı da beş yüz lira ile ödüllendirilecektir.

---

23 Aralık 1920 tarihinde biter başvuru süresi. Tam tamına 724 şiir gelir. 6 tane seçilmiştir ama eksik bir şeyler vardır. O ruh, o birlik, o cesaret yoktur bu şiirlerde, nasıl marş olacaklardır. Bakanın (Hamdullah Suphi (Tanrıöver)) gözleri Mehmed Akif’in şiirlerini arar ama bulamaz. Akif, Burdur Millet Vekilidir. Ancak para ödülü olduğu için yarışmaya katılmaz. Bakan bunun üzerine yakın arkadaşı Hasan Basri (Cantay) dan yardım ister.

Kazanana para ödülü mutlaka verilecektir ancak her şeyin de bir mümkünü vardır.

Hasan Basri (Çantay), Akif’in ödülden rahatsızlık duyduğunu, böyle bir millî görev için ödül konulmuş olmasını bir türlü kabul edemediğini söyleyince, Hamdullah Suphi “Bu kolayca halledilebilecek bir meseledir” der ve hemen bir mektup hazırlar.

 ‘maksadın husulü için son çare’ olduğunu ve endişelerinin giderilmesi için ne gerekirse yapılacağını

söyler bakan.

Hasan Basri Bey bir şekilde Akif’i ikna etmiştir. Bazı kaynaklara göre “şiiri kendisinin yazacağını” söyler, bazı kaynaklara göre “mektubu marş bittikten sonra kendisine iletmiştir.”

500 Lira Para İçin

Aslında madden çok sıkıntıdadır Akif, ama son derece de duyarlıdır.

“Böylesi mühim bir memleket meselesinde ödül için yapılır mı böyle şey”, “ya para için yazdığını düşünürlerse..” Korkar Akif; “ya öyle zannedilirse..”

Edep işte başka mesele, ne yokluk bilir, ne açlık. Mevzu bahis memleket gibi mühim bir mesele ise duyarlılık her şeyden önce gelir.

Kolay mıdır öyle kurtuluşa şiir yazmak. Yazmak değil, marşın kendisi olmanın inancı gerekir. Hakka, özverili halka, yürekli askere, vatana tam bağımsızlığa yazmak kolay mıdır öyle..

Taceddin Dergahındadır artık Akif. Gece gündüz marşın alemi içindedir. Dışarıda ne olur, ne biter önemli değildir. O tüm hücrelerine kadar İstiklal Marşı’dır artık. Uyuduğu uyku, içtiği su, yattığı yatak. Öyle bir teslimiyetle yazar ki, gece uyanıp da kağıt bulamayınca yer yatağının sağında kalan duvara yazar “Ben ezelden beridir hür yaşadım hür yaşarım”

On Gün

Herkesin merakla beklediği şiir 17 Şubat 1921 tarihinde Sebilürreşad dergisinin ilk sayfasında “Kahraman Ordumuza” ithafıyla yayımlanır.

• 1 Mart 1921’de İstiklal Marşı Şiiri, son altı şiirle birlikte Meclis’in seçimine sunulur
• Bakan Hamdullah Suphi Bey’in kürsüden okuduğu, İstiklal Marşı; 725. şiir, 12 Mart 1921 tarihinde kabul edilir.

Vekiller gözyaşları içinde, ayakta dinlerler. Akif yoktur. Bir gölge gibi geçip gitmiştir mahcubiyetinden, edebinden..

Yarışma Şartnamesi Gereği Para Ödülü’nün Alınması Lazım.

Akif ödülü almak istemez ama şartnamenin gereği almak zorundadır. Ve bir formül bulunur. Para Akif tarafından “Darül Mesai” adlı kuruma bağışlanacaktır.

Darülmesai ; Yoksul kadın ve çocuklarına iş öğreterek yoksulluklarına son vermek için kurulmuş vakıf. Cepheye elbise diken vakıf.

Yoksul Akif, darda sıkıntıda  Akif, para için yazıldığının düşünülmesinden endişe eden Akif, Mebus Akif.. 

Ahlak Sen Ne Güzel Şeysin

Onun ahlâkı yarışma parasını kendi ihtiyaçlarına harcamaya izin vermedi.

Sadece ödülü değil, İstiklal Marşı’nı da Türk milletine armağan etti ve bunun için şiirlerini topladığı Safahat’ına dahil etmedi.

İstiklal Madalyası ile ödüllendirilen Milli Şair, İstiklal Marşı’nı Safahat eserine koymayışının nedenini ise şöyle açıkladı: “O Şiir benim değildir, milletin malıdır. Ben onu milletimin kalbine gömdüm.“

Bugün 12 Mart; İstiklal Marşı’nın Kabulü ve Mehmet Akif Ersoy’u Anma Günü.

Bu büyük eser için ne kadar teşekkür etsek az. Dediği gibi büyük şairin “Allah bir daha bu millete İstiklal Marşı  yazdırmasın!”

—————

Büyük şair 27 Aralık 1936’da Beyoğlu’ndaki Mısır Apartmanı’nda vefat etti ve tabutu Türk Bayrağına sarıldı. Hayatı boyunca taşıdığı asaletine, tevazuuna uygun, gösterişten ve şatafattan uzak bir merasimle Edirnekapı Mezarlığı’na defnedildi.

İstiklal Marşı’mız