Otizm bir eksiklik değil farklılıktır. Peki otizm nedir, belirtileri, çeşitleri nelerdir, biliyor musunuz? 2 Nisan Otizm Farkındalık Günü. Amacı farkındalık yaratmak olan bu günü biz de BİRİKİYORUM sayfalarında konu almak istedik. Bizim de amacımız farkındalık yaratmak, ajandamıza kaydediyoruz böyle günleri ve sizlere hatırlatıyoruz. Biraz olsun düşünmeye itebiliyorsak sizleri, ne mutlu bize!
Bin bir türlü insanla paylaşıyoruz dünyayı. Çevremizde sosyal iletişimde sorunlar yaşayan, konuşması bozuk olan ya da göz teması kuramayan insanlar var. Diyoruz ki sosyopat ya da fazla çekingen. Hemen yaftalıyoruz. Ve geçip gidiyoruz. Aslında başa çıkamadığımız sorunlarımız için yardım almalıyız. Ve şanslısınız, yazarlarımız arasında bir klinik psikoloğumuz var. Cansu Ertan.
Bu empati yoksunluğu bencillikten kaynaklanıyor işte. Önyargılarımızla davranıyoruz. Ve bunu aşmak için öğrenmeye çalışmıyoruz bile. O zaman ilk işimiz biraz anlatmak olsun.
Tüm özel günler gibi bugün de konuyla ilgili yaşanılan sorunlardan dolayı ortaya çıkmış. Farkındalık oluşturmak ve otistik bireylerin sorunlarına çözüm bulmak amacıyla Birleşmiş Milletler tarafından “Dünya Otizm Farkındalık Günü” olarak ilan edilmiş.
Otizm nedir? Belirtileri nelerdir?
Önce Otizm hakkında genel bilgimiz olsun.
Kaynaklarda geçtiği şekli ile şöyle:
“Üç yaşından önce başlayan ve ömür boyu süren, sosyal etkileşime ve iletişime zarar veren, sınırlı ve tekrarlanan davranışlara yol açan beynin gelişimini engelleyen bir rahatsızlıktır.”
Otizm kısaca aslında sosyal ilişkileri etkileyen bir durum. Birbirine çok yakın tarifler var. Otizm Vakfı şöyle tanımlıyor.
Otizm, doğuştan olan, beynin ve sinir sisteminin farklı yapısından ya da işleyişinden kaynaklandığı kabul edilen nörobiyolojik bir bozukluktur. Başkalarıyla etkileşimde bulunmayı engelleyen ve kişinin kendi iç dünyasıyla baş başa kalmasına yol açan otizm, genellikle 3 yaştan önce ortaya çıkmakta ve bireylerin sosyal iletişim, etkileşim ve davranışlarını olumsuz olarak etkilemektedir.
Bir çok değişik şekli var:
Asperger Sendromu otizmden farkı, dil gelişiminde sorunlara rastlanmamasıdır. Asperger sendromu otizmden daha hafif seyreder. Ve sosyal etkileşimde önemli sorunlar (ilgi ve davranış sınırlılıkları ve takıntıları) görülür.
Çocukluk Disintegratif Bozukluğu iki yaştan sonra başlar. Sonrasında önceden edinilmiş yetiler hızla yitirilir. Bu tanıyı alan çoğu çocuğun zihinsel becerileri, ileri derecede zihin özürlü düzeyine kadar geriler maalesef. Çoğu zaman yazık ki tuvalet kontrolü yitimi ve havaleler de eklenebilir. Daha çok erkek çocuklarda görülür.
Rett Sendromu
6–18 aylar arasında başlar. Neredeyse yalnızca kızlarda görülür bir öncekinin aksine. Başlamasıyla beraber, tüm zihinsel, sosyal, iletişimsel ve devinsel beceriler geriler maalesef. Ayrıca, denge bozuklukları eklenir.
Atipik Otizm
Başka şekilde adlandırılmayan gelişimsel bozukluklar için kullanılan bir terimdir. Bazı özellikler vardır, bazılarını görülmez. Yani kuşkulu durumlarda konulur bu tanı.
Belirtilerine de bir bakalım kısaca.
Tüm bu bilgileri sadece bilgilendirme amaçlı olarak veriyoruz. Dikkat çekmek istiyoruz. Eğer çocuğunuzda aşağıdaki durumlar görürseniz otizm açısından değerlendirilmesinde yarar vardır. Otizm Vakfı’na göre belirtiler;
- Başkalarıyla göz teması kurmuyorsa,
- İsmini söylediğinizde bakmıyorsa,
- Söyleneni işitmiyor gibi davranıyorsa,
- Parmağıyla ile istediği şeyi göstermiyorsa,
- Oyuncaklarla oynamayı bilmiyorsa,
- Akranlarının oynadığı oyunlara ilgi göstermiyorsa,
- Bazı sözleri tekrar tekrar ve ilişkisiz ortamlarda söylüyorsa,
- Konuşmada akranlarının gerisinde kalmışsa,
- Sallanmak, çırpınmak gibi garip hareketleri varsa,
- aşırı hareketli, hep kendi bildiğince davranıyorsa,
- Gözleri bir şeye takılıp kalıyorsa,
- Bazı eşyaları döndürmek, sıraya dizmek gibi sıra dışı hareketler yapıyorsa,
- Günlük yaşamındaki düzen değişikliklerine aşırı tepki veriyorsa.
İki vakıf var
Otizm Vakfı ve Tohum
Otistik çocukların anne babalarının kurduğu bir Vakıf var. Otizm Vakfı. Merkezi Ankara’da. Merkezin amacı özetle:
“Otistik çocukların her türlü ihtiyacını karşılamaya yönelik bir yaşam ve bakım merkezi kurmak, farklı şehirlerde şubeler veya temsilcilikler açarak otistik bireylerin yaşam boyu desteklenmelerine olanak sağlamak, bu konuda model olup öncülük etmektir.”
Otizm Vakfı’nın otistik çocukların eğitimini desteklemek için bir çalışma başlatmışlar. Mucizem Ol!
Erken tanı konması ve bu çocukların özel eğitimi amacıyla kurulmuş TOHUM vakfı. Bir de güncel kampanyaları var.
Otizme Mavi Işık Yak
2 Nisan günü mavi giyip fotoğraf çekilmemizi ve sosyal medyada #otizmemaviışıkyak etiketi ile paylaşmamızı istiyorlar. Mutlaka bu internet sitelerini izleyin. Çünkü bu çocuklarımıza nasıl davranmamız ve nasıl yönlendirmemiz gerektiği detaylarıyla verilmiş.
Televizyonlarda ya da internette yarışmalar için harcadığınız smsler yerine bu tür vakıflara katkı sağlayabilirsiniz. Biraz empati sadece.
Otizmden öğreneceklerimiz çok fazla
Farklılıklarımız aslında zenginliğimiz de olabilir. Bu yüzden de çok fazla şey öğrenebileceğimizi düşünüyorum. Mesela televizyonlardan tanıdığım sonrasında annemin hastalığı nedeniyle tanıştığım Oytun Doç. Dr. Oytun Erbaş. Otizmi ve kendini anlattığı TEDx videosunu izlemenizi öneriyorum.
Otizmden Öğrendiklerim(iz) | OYTUN ERBAŞ
Ve şimdi filmler öneriyorum. Daha önceden izlemiş olabilirsiniz. Ama şimdi, verdiğimiz kaynakları okuduktan sonra, tekrar izleyin. Ufak bilgi notları aşağıda, linklerini vermiyorum. Mutlaka bulursunuz.
Dediğim gibi yazdıklarımız sadece bilgilendirme amaçlı. Kesinlikle etrafımıza bilen gözlerle bakmak yazma amacım.
Bu çocukların anlaşılmaya ve doğru yönlendirilmeye ihtiyaçları var.
Severek ve anlamaya çalışarak başarabiliriz.
0 Comments