Timsah
Kendinden emin yürüyüşü, kuvvetli çeneleri ve derin bakışlarıyla çok özel bir canlı. Ayrıca görüntüsü en korkutan hayvanlardan şüphesiz. Kocaman cüssesi, hatta aç kaldığında yavrularını yiyebilecek acımasızlığı sanki onu vahşileştiriyor. Onun bu güçlü, vahşi halleri kapital dünyada çok ilgi çekmiş olmalı. Öyle ki, ayakkabı, çanta uğruna: insana özgü, ağzından salyalar akan vahşetle, para için katlediliyor.
Hayvan sever bir ekip olarak her türlü şiddetin ve katliamın karşısında olduğumuzu, tekrarlamaktan yılmayacağımızı, bir daha hatırlatarak, konunun özü timsahın göz yaşına sözü hızlıca evirmek istiyorum.
Timsahlar da ağlar!
Peki nasıl oluyor da bu acımasız hayvan, avını parçalarken gözyaşı döküyor? Ya da bu kadar samimiyetsiz göründüğü için mi “timsah gözyaşı döküyor” deyimi çıkmış! Cevap veriyorum: evet.
Ancak! Bu ağlama üzüntüden değil.
- Antik Mısır’da avını kendine çekmek, avını cezbetmek için tuzak kurmak adına ağladığı düşünülmüş. (Ben üzgünüm benimle ilgilen). Hatta uygulayacağı şiddet: “saldırırken ya da yerken duygulanması” yüzünden! döktüklerine inanılmış. (Belki, sebebi olabilecek enteresan bir bilgi. Antik Mısır’da tüm suların tanrısı Sobek, Timsah şeklindedir! *)
- Bu inanç yüzünden, Ortaçağ’dan bu yana, bu deyimin kullanıldığı düşünülüyor. Hatta bu deyim William Shakespeare’in Othello(1603) ve Antony & Cleopatra (1606) oyunlarında bile geçiyor
Timsahlar aslında ağlar. Ancak gözlerinden gelen yaş üzüntüden değil.
- Öncelikle suyun dışında yeterince zaman geçirdiklerinde gözleri kurur ve onları yağlamak için ağlarlar.
- Bir başka sebebi de İnsan ve Hayat Dergisi açıklıyor.
“Gerçekten de insanda olduğu gibi timsahlarda da gözyaşı kanalları vardır; ancak bunlar doğrudan doğruya timsahın ağzının içine akar; yani dışarıdan hiç gözyaşı görünmez. Bu şartlarda hiç bir timsahı gözyaşı dökerken görmek mümkün değildir. Bu klişenin kökeni, timsahın boğazının, gözü kayganlaştıran bezlere yakın bir yerlerde bulunmasına dayanıyor. Bu durum, büyük ya da timsaha direnen bir şeyi yutma çabası sırasında, timsahın gözlerinin yaşarmasına sebep oluyor. Yani; timsahlar avlarını yedikten sonra sinüslerinde sıkışan hava sonucu gözyaşı dökerler. Bunun acıyla ilgisi yoktur.”
Sayı 140 (Ekim 2021), İnsan ve Hayat Dergisi
Timsah Gözyaşı Dökmek! Ne demek?
Sahte, samimiyetsiz gözyaşları. Üzgün-müş gibi davranma. Sahte keder. İkiyüzlü haller, duygular.
Sa mi mi yet siz!
Kim bilir, şu an bilim aksini söylese de belki gerçekten üzülüyordur timsahlar da! Ancak çağlar boyu, duymaya ve görmeye alıştığımız deyimini de unutmamak gerek.
Evet samimiyetine inanmadığımız insanların gözyaşlarını timsah gözyaşlarına benzetiyoruz. Modern dilde; yüzeysel sempati.
Bu, ağlayan kişinin samimiyetsiz bir pişmanlık ifade ettiği anlamına gelir. – ya üzüntüleri gerçek değildir ya da hiçbirinin hak etmediği yerde sempati kazanmak için gözyaşlarını kullanıyordur.
Samimiyet yerine samimiyetsizlik. Belki neşede, sevinçte o kadar eğreti durmuyor da, acı ve hüzünde çok sırıtmıyor mu?
Sempatik görünmek için “üzgün-müş” gibi görünmek! Gözyaşı dökmek. Acıyla ilgisi olmayan, ama acı çekiyormuş gibi sergilenen haller.
Biz insanlar ne garip yaratıklarız değil mi? Mış gibi yapmak, başkalarına gösteriş yapmak, her daim önce gelen hallerden. Ne geçiyor elimize? Sırıttığını, samimiyetsizliğimizin paçalarımızdan aktığını görmüyor muyuz acaba?
“gösteriş ise: bizim hakkımızda başkalarına ne düşündürtmek isteğimize…” bağlıdır diyor Jane Austen. Ne kadar haklı. Ne sıkıntılı bir duruş bozukluğu. Ve maalesef hepimizin her daim şahit olduğu, olabileceği haller.
Sözün Sonu
Fazla söze ne gerek var ki.
Duruş bozukluğu fiziksel olduğu kadar ruhsal olarak da insanı yorar malum. Kendimiz başta olmak üzere, samimiyetsiz olan her şeyden öte durabilmek dileğiyle. ?♀️
Kapanışı büyük usta Sabahattin Ali yapsın.
Herkese içindeki iyilik kadar iyi bir hayat dilerim.
Sabahattin Ali
