ilk Adım Töreni en eski geleneklerimizden.
Ailenin en miniği; hayata adım atmaya bir adım daha yaklaşıyor artık, kutlamak ve iyi dileklerde bulunmak için ne güzel bir zaman..
Tay Çöreği suyun öteki tarafından gelen bir gelenek. Buram buram Balkan yani, göçmen adetlerinden.. Köstek çözme ise en eski Anadolu geleneklerinden. Kimileri adım çöreği, kimileri köstek kesme diyor. Çok keyifli.. Üstelik şenliklerle, törenlerle kutlanıyor.
Asıl amaç; çocuğun hayata adım atmasının kutlanması.
Kalpte hissedilen dilek ve temennilerin başında ise;
- Çocuk yere sapasağlam bassın, hayatı boyunca yıkılmasın;
- Dik dursun, kendine güvensin. Adımları güvenli ve güvende olsun.
- Kendi ayakları üzerinde dursun,
- Ardına hiç bakmasın …
- Zorluklarla karşılaşmasın, Önüne köstek olacak şeyler gelmesin.. Ve benzeri şekilde uzayıp gidiyor..
İlk Adımlar Serüveni
Her bebeğin büyüme ve gelişimi kendisine özel olsa da; yürümesi için gerekli zaman 12-18 ay olarak bekleniyor.. Bu öncesinde; destekle oturmaktan desteksiz oturmaya, sürünmekten, emeklemeye ve sıralamaya kadar giden çok hareketli, uzun bir yoldan geliyor… Bizim oğlumuz gibi emeklemeyi geri geri gitmek, yada dönerek istediğin yere ulaşmak ve de hatta tavşan gibi zıplamak zanneden bebekler de olabilir 🙂 tabi.
Köstek Çözme En eski Türk Geleneklerinden
Temenniler yine aynı
? Altaylarda bu geleneğin adı Koy Göçö Bayramı. Çocuk bir yaşına geldiğinde ayağına bağlanan ip iyi dileklerle kesiliyor. Dayı yeğeninin saçından bir tutam kesiyor ve 14 yaşına kadar muhafaza ediyor. Vakti geldiğinde anne babadan aldığı hediye karşılığı aileye saçı iade ediyor. Karşılığında ise çocuğa tay hediye ediyor.
Özbek, Başkurt, Karaçay-Malkar ,Tatar her tarafta bu gelenek hala aktif olarak yaşatılıyor. ??✂
Kazaklarda ki adı ise ”tusau kesu” 14 dakikalık bir video. Belki dili yabancı gelecek, belki altyazı tam işe yaramayacak. Ama görüntüler konunun ne kadar önemli olduğunu ve keyifle gerçekleştirildiğini anlatmaya yetiyor. (Bu arada Unesco Somut Olmayan Kültürel Miras Listesinde)
Kırgızlar “Tuşoo Kesüü” şenliği yapıyor. Kurbanların kesilip, eğlencelerin düzenlendiği törende; 7-10 yaş arası çocuklara koşu yarışması düzenleniyor. ve çocuğun iki ayağını birbirine bağlayan ipi; koşu şampiyonu olan kesiyor.
Kutlamalar yöreden yöreye değişse de bildiğim ve bulabildiğim kadarını eklemeye devam edeceğim. Eğer sizin de bildikleriniz varsa; lütfen eklemekten çekinmeyin..
Tay Çöreği ve Hediyeler
- Tüm tanıdık eş dost bir arada. Amaç kutlama töreni. Şölen havasında üstelik.
- Bir kısım cuma selası ve ezanı arasında kutlamış bu geleneği
- Bir kısım ise, kadınlar evde töreni başlatırken, cuma namazından çıkan büyüklere müjde yetiştiren çocuklara bahşiş vererek devam ettirmiş.
- Çöreğin özel bir tarifi yok. Un su maya.. Tek özellik; Yassı olması ve hediye alacakları belirlemek için bir kaç tanesinin içine para koymak. Kime para çıktıysa; kösteği çözülen; tay çöreği yenilen bebeğe, hediye almalı.
- Hediyenin makbulü ayakkabıymış 🙂 Dede gibi en büyükler ise -zaten genelde çiftçilikle uğraştıkları için- “benden torunuma bir koç” gibi ortaya söyledikleri müjdeler oluyormuş..
İlk adım töreni, “tay tay durma” kutlamaları
- Beyaz bir örtü, örtüde; çocuğun gideceği yolda değerli eşyalar bulunur. Vakit sela ve cuma arası..
- Çocuğun ayakları birbirine hafifçe bağlanır. Mümkünse kırmızı kurdele olması ve rahat bir iki adım atabilecek kadar gevşek bağlanması önemli.
- Anne ve mümkünse kız kardeşi, bir beyaz örtü üzerinde çocuğu ayakta tutup yürütüyor. “Uçtu uçtu…. uçtu” tekerlemesi de günün kahramanı.
- Bir de “salladım selaya yürüsün cumaya” var. Büyük annelerin cuma günü çocuğu sallayarak dua ettiği.
- Diğer kahramanlar ise daha büyük çocuklar. “Tökezlemeden, sendelemeden, kösteklenmeden çocuğun etrafında koşturan çocuklar; arkalarına hiç bakmadan ve düşmeden koşuyorlar.” Bu en önemli kural.
- Belirlenen mesafeden koşuyu kazanan çocuk, makasla çocuğun ayağındaki ipi kesiyor ve müjdeyi camiye götürüyor. Karşılığı ise bahşiş ve hediyeler.
- Başka bir yöre ise evin ya da mahallenin en alim, en yaşlı bilgesinin kösteği kesmesi ve dua etmesi şeklinde gerçekleşiyor.
Sonrasında kesilen kurbanlar, eğlenceler, yemekler, dilekler, dualar..
Ne güzel geleneklerimiz var bizim. Beton yığınlar arasında, yaşama kaygısına o kadar sıkışıp kalmışız ki, unutuyoruz yaşatmıyoruz.
Oysa ki birlik içinde olmaya, her anı iyi dileklerle kaliteli hale getirmeye ve geleceğe umut vermeye ne çok ihtiyacımız var..
Kızımız artık bir genç kız, oğlumuz ise bir yaşını yeni tamamladı. Diş Buğdayı’nı da bu sayfalarda kutlamıştık. Tay Çöreği de böyle olsundu. Hele şu salgın bir geçsindi..
…
Sözün Sonu
Hayata adım atmış tüm evlatların bahtı güzel olsun. Ayağına köstek değil taş bile değmesin. Karakterleri sağlam, duruşları dik, adaletli ve kuvvetli olsunlar..
Bir de dileği güzel, gönlü güzel geleneklerimiz hiç unutulmasın
?♀️
0 Comments